EC, E. Cuniculi
Op social media staan regelmatig berichtjes over EC. Maar wat is EC nu eigenlijk en hoe komen konijnen aan EC?
Encepthalitozoon Cuniculi, is de volledige naam van de ziekte die onder konijnenverzorgers bekend staat onder de naam EC of E. cuniculi. EC wordt vaak beschreven als een parasiet. Een parasiet is een organisme dat zich ten koste van een ander organisme (de gastheer) in stand houdt en vermenigvuldigt (Wikepedia). Een parasiet gebruikt zijn gastheer als voeding. Er zijn veel verschillende parasieten die leven op of in een konijn. Denk hierbij aan vlooien, mijten en wormen.
Parasieten kunnen een konijn erg ziek maken. Een parasiet die EC veroorzaakt valt onder de protozoa. Dit zijn eencellige organismen. In 2010 is er onderzoek gedaan naar de protozoa die EC veroorzaakt. Vanaf die periode wordt ervan uitgegaan dat EC een Fungi is en daarmee onder de schimmels valt. Een schimmel verliest net als paddenstoelen zogenaamde sporen. Deze sporen (conidien) hebben weinig zuurstof nodig om te kunnen overleven. De sporen kunnen wel 4 weken in urine blijven leven.
Hoe wordt EC overgedragen?
De sporen van EC vinden we terug in urine. Ook in de lucht kunnen sporen aanwezig zijn. De sporen komen via neus en bek het lichaam van het konijn binnen. Een drachtig konijn kan via de baarmoeder de sporen overdragen op haar jongen.
Hoe wordt het konijn ziek?
De sporen komen via neus en bek het lichaam binnen en treden binnen in de bloedbaan. De sporen komen via het bloed naar de organen waar het meeste bloed naartoe gaat. Denk hierbij aan het hart, longen, hersenen en nieren. De sporen infecteren het konijn door binnen te dringen in de cellen van deze organen. De cellen breken open en de sporen dringen andere cellen binnen en ook deze cellen worden vernietigd. Bij het vernietigen van de cellen ontstaan er overal kleine ontstekingen.
Wat zijn de verschijnselen?
Verschijnselen zijn gedragingen die je bij het konijn kunt waarnemen. Welke verschijnselen het konijn laat zien bij EC hangt af van het orgaan dat is geïnfecteerd en het aantal ontstekingen die aanwezig zijn.
Een overzicht van verschijnselen die waargenomen kunnen worden bij een konijn met EC
- Scheve kop
- Rollen
- Verlamming
- Epileptische aanval
- Incontinentie
- Staar (troebel ooglens)
- Nystagmus (het trillen van het oog)
- Nierfalen (veel drinken en veel plassen. Vaak zien we urinebrand bij deze konijnen)
- Afvallen, met name de achterkant van het konijn
Hoe wordt EC vastgesteld?
Het vaststellen van EC moet altijd gedaan worden door een dierenarts. Aan de hand van de verschijnselen en uitslagen van onderzoeken kan een dierenarts een behandelplan maken. Een dierenarts kijkt naar het konijn en stelt vragen over huisvesting, gedrag etc.
Helaas is de diagnose, ook door een dierenarts, niet altijd te stellen aan de hand van bloed- en urineonderzoek. Veel konijnen zijn drager van EC en hebben antistoffen in het bloed. Ze hebben alleen geen ziekteverschijnselen. Men gaat ervan uit dat EC zich in het lichaam verspreidt bij konijnen waarvan de weerstand is verminderd. Een dierenarts kan de aanwezigheid van antistoffen en sporen vaststellen. Tussen de infectie en het vinden van sporen in de urine zit ongeveer 40 dagen. Ongeveer 63 dagen na de infectie zijn er beschadigingen te zien in de hersenen en nieren.
Belangrijk!
Als je met je konijn naar de dierenarts gaat dan is het belangrijk dat de dierenarts de mogelijkheid krijgt om andere ziekten, die gepaard gaan met dezelfde verschijnselen, uit te sluiten. Dit kan een dierenarts doen door een uitgebreid onderzoek (bloed, urine, oren) en het maken van een foto.
Behandeling
Afhankelijk van de verschijnselen zal de dierenarts verschillende medicijnen voorschrijven. Het is daarbij erg belangrijk dat de ontstekingen in het konijn worden aangepakt. Ontstekingen geven druk door het zwellen van het geïnfecteerde weefsel op de zenuwen. Dit geeft pijn en kan uitvalverschijnselen geven.
In veel gevallen wordt het medicijn Panacur ® voorgeschreven. Dit middel helpt om het binnendringen van een spore in een cel tegen te gaan. Over de duur van het innemen van dit medicijn wordt verschillend geadviseerd. Houd de dosis van de dierenarts aan. Mocht het konijn zwakker worden dan kun je om een bloedonderzoek vragen. Een dierenarts kan dan onderzoeken of je konijn voldoende gezonde rode bloedcellen heeft. Als er onvoldoende goede cellen zijn dan kan het zijn dat je konijn niet goed tegen het middel kan en moet je met de behandeling stoppen.
Prognose
Er zijn verschillende ervaringen van konijnen met EC. Er zijn konijnen die na het vaststellen van EC nog jaren een konijnwaardig leven hebben geleefd en er zijn konijnen die na weken intensieve zorg alsnog zijn overleden. De ervaring van onze cursisten en van het Konijnen Adviesbureau is dat de kans op herstel bij konijnen met een scheve kop beter is dan konijnen met een verlamde achterhand. Wij kennen geen konijnen die van een verlamde achterhand zijn genezen. Door konijndeskundige dierenarts en schrijver van verschillende medische boeken, Molly Varga wordt zelfs euthanaseren geadviseerd wanneer een konijn binnen een aantal dagen geen lichte verbetering laat zien door de medicatie.
Ons advies
Konijnen met EC zijn erg ziek en het is belangrijk dat:
- De diagnose wordt gesteld door een dierenarts
- Konijnen in een warme omgeving verblijven waar de temperatuur constant gehouden wordt.
- De voorgeschreven medicijnen worden gegeven
- De cirkel van besmetting wordt doorbroken. Een schone huisvesting en schone voeding is erg belangrijk.
- Stress wordt voorkomen door het konijn zo veel mogelijk met rust te laten en indien mogelijk het maatje van het konijn toe te laten.
- Gezonde voeding aan te bieden. Denk hierbij aan weerstandverhogende kruiden.
Meer leren over ziekten en ziekteverschijnselen bij het konijn? Volg dan de module 3, Anatomie, Fysiologie en Ziekteleer van onze opleiding Konijnenwelzijn.